Beyanname vermeyen ücretlilere pişmanlık yolu
2024 yılında tek işverenden aldıkları ücret geliri 3 milyon lirayı aşanlar ile birden fazla işverenden ücret alan ve birden sonraki işverenden aldığı ücret toplamı 230 bin lirayı aşanların bu yıl 1 Mart – 7 Nisan tarihleri arasında beyanname vermesi gerekiyordu.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), beyanname vermesi gerekip de vermemiş olanları geçmiş yıllara göre artık çok daha kolay tespit edebiliyor. Banka ve sigorta kayıtları, Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan bildirimler başta olmak üzere çeşitli kanallardan elde edilen veriler analiz edilerek beyanname vermemiş mükellefler saptanıyor.
SORULARINIZ İÇİN: [email protected]
GİB, beyanname döneminin sonunda bir önceki yıl gelir elde ettiği halde beyanname vermeyenler ya da eksik beyanda bulunanları araştırmaya başlıyor. Tespit edilen bu kişiler vergi dairelerine bildiriliyor. Vergi dairesinin tebligatta bulunduğu kişiler hem geçen yıl elde edilen kazanca göre hesaplanan vergiyi hem de vergi ziyaı cezasını ödemek zorunda kalıyorlar.
Vergi dairesinden tebligat yapılmadan Vergi Usul Kanunundaki “pişmanlık” hükümlerinden yararlananlar vergi ziyaı cezası ödemekten kurtularak, sadece kazanca göre hesaplanan vergiyi ödüyorlar.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek geçen hafta yaptığı açıklamada, gelirlerini zamanında beyan etmeyen kişilere çağrıda bulunarak, vergi daireleri harekete geçmeden pişmanlıkla beyanname verebileceklerini hatırlattı.
PİŞMANLIK BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Pişmanlık başvurusunu iki yolla yapmak mümkündür. Birinci yol vergi dairesine yazılı dilekçeyle başvurmaktır.
İkinci yol ise Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesindeki “Hazır Beyan Sistemi” üzerinden “pişmanlık” seçeneği işaretlenerek yapılan başvurudur.
Pişmanlıktan yararlananlar, ödenecek vergi tutarı kadar olan vergi ziyaı cezasından kurtulurlar. Sadece kanuni gecikme faizi oranındaki pişmanlık zammını öderler. Pişmanlık zammı 7 Nisan’dan sonraki her ay için aylık yüzde 4,5 olarak uygulanır.
2024’TE İŞ DEĞİŞTİRENLER DİKKAT”
Yıl içinde iş değiştirenler “birden fazla işverenden ücret geliri elde etmiş” olarak kabul edilir. 2024 yılında iş değiştiren veya aynı işverene bağlı olsa bile aynı grup içinde şirket adı değişenler de beyanname vermek zorunda kalabilirler.
Bu kişilerin birden sonraki işverenden aldıkları ücretler toplamı 150 bin lirayı aşarsa beyanname vermeleri gerekir. Birinci işverenin kim olacağını mükellef serbestçe belirleyebilir. Ancak beyannamede tüm işverenlerden elde edilen kazançlar gösterilir.
İLAVE VERGİ YERİNE VERGİ İADESİ ALABİLİRSİNİZ
Beyanname dolduranlar bazen ilave vergi ile karşı karşıya kalırken, bazen de vergi iadesi alma hakkı elde ederler.
Ücret geliri elde edenler normalde eğitim, sağlık harcamalarını gider olarak gösteremez. Beyanname doldurduklarında ise gider gösterebilirler. Beyan edilen brüt gelirin yüzde 10’una kadar eğitim ve sağlık harcaması ile brüt gelirin yüzde 15’ini aşmamak şartıyla hayat ve şahıs sigorta primlerinin yarısını kazançtan indirebilirler. Prim indirimi yıllık asgari ücret tutarını aşamaz.
Bu giderler indirildikten sonra ödenmesi gereken vergi hesaplanır. Hesaplanan yeni vergi 2024 yılında işverenlerce kesilerek vergi dairesine yatırılmış vergiden düşük çıkarsa aradaki fark kadar vergi iadesi hakkı doğar.
Hesaplanan yeni vergi geçen yıl ödenmiş vergiden fazla ise bu kez aradaki fark kadar ilave vergi ödenmesi gerekir.
Bazı işverenler ücretten kestikleri halde vergi dairesine vergiyi yatırmamış olabiliyorlar. İşveren vergiyi ödememiş ise işçi vergi iadesine hak kazansa bile alamaz.
GELECEK YILA HAZIRLIKLI OLUN
2025 yılında tek işverenden 4 milyon 300 bin liranın üzerinde ücret alanlar ile birden sonraki işverenden 330 bin liradan fazla ücret alanlar 2026 yılı mart ayında beyanname verecekler. Gelecek yıl beyanname vermek zorunda olanların bu yıl kendileri, eşleri ve çocuklarına ait eğitim ve sağlık harcamaları ile sigorta prim ödemelerine ilişkin belgeleri saklamaları gerekir.
