Çin ekonomik nükleer opsiyonu uygular mı?
ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşının farklı bir alana taşınmasından korkuluyor. Geçtiğimiz hafta ABD Başkanı Donald Trump ithalatta uygulanacak yeni tarife oranlarını duyurmuştu. Buna göre ABD Çin’den gelecek mallara daha önceki yüzde 20’nin üzerine yüzde 34 ek tarife eklemişti. Trump’ın bu hamlesinin ardından Çin aynı şekilde cevap vereceğini açıkladı.
Bunun üzerine ABD 9 Nisan’a kadar geri atmaması durumunda Çin’e yüzde 50 ek tarife uygulayacağını açıkladı. Böylece bu ülkeye uygulanacak tarife yüzde 104’ü bulacak.
Ticaret tarafında karşılıklı restleşmeler yaşanırken bugün tahvil tarafında da ilginç gelişmeler yaşandı. ABD 10 yıllık tahvilin getirisi önce yüzde 4.25’ten yüzde 4.16’ya düştü, daha sonra hızlı bir şekilde yüzde 4.29’un üzerine çıktı. Analistler ABD tahvillerinde bu seviyede bir oynaklığın olağan dışı olduğunu vurguladı.
Bunun üzerine sosyal medyada ABD’nin tarife hamlesine karşılık Çin’in 50 milyar dolarlık ABD tahvili sattığı iddia edildi. Özellikle getiri tarafındaki oynaklık yüksek bir alım-satıma işaret etse de henüz bu hareketin arkasındaki ülkenin Çin olup olmadığı kesin olarak bilinmiyor.
Tahvillerde yüklü satış olması, talepte bir artış olmaması durumunda, tahvilin değerini düşürürken faizinin artmasına yol açar. Bu sebeple Çin ticaret savaşını tahvil arenasına taşırsa ABD’nin borçlanma maliyetini artırabilir. Bu sadece kamunun değil hanehalklarının da borçlanma maliyetini artırır.
BİR YILDA 37 MİLYAR DOLAR GERİLEDİ
ABD Hazine Bakanlığı verilerine göre Ocak sonu itibarıyla Çin’in elinde 760.8 milyar dolarlık ABD tahvili bulunuyor. Çin, Japonya’nın ardından en fazla ABD tahvili tutan ülke konumunda. Bugün iddia edilen 50 milyar dolarlık satış henüz teyit edilmese de resmi verilere göre halihazırda Çin’in elindeki ABD tahvillerinin değeri geçen yıl yaklaşık 37 milyar dolar geriledi.
En çok ABD tahvili bulunan ülkeler (milyar dolar):
Peki Çin’in ABD ekonomisine zarar vermek amacıyla, ‘nükleer seçenek’ olarak da adlandırılan bir hamleyle elindeki tüm ABD tahvillerini satma ihtimali var mı?
“AYNI ODADA KARŞINDAKİNE EL BOMBASI ATMAK GİBİ”
Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Başekonomisti Marcello Estevão, “Bu hamle Çin’in kendisine de büyük zarar vermesi anlamına gelir” ifadelerini kullandı.
Capital Economics’in Asya Başekonomisti Mark Williams da benzer şekilde yaptığı değerlendirmede “Çin’in ABD Hazine tahvillerini elden çıkarması, aynı odada karşındaki birine el bombası atmaya benzer. Trump bundan zarar görür, ama Xi de yanar” ifadelerini kullandı.
“İHRACATINA BÜYÜK DARBE VURUR”
Çin’in satışa başlaması durumunda doların değerinde keskin bir düşüş olacağını ve dolayısıyla bu ülkenin elindeki tüm dolar varlıklarının değerinin de anında düşeceğini belirten Williams “Üstelik Çin, sattığı varlıklardan elde edeceği gelirle ne yapabileceği konusunda çok fazla seçeneğe de sahip değil. Bu parayı Çin’e geri getirirse, yuan değer kazanır. Bu da Çin’in ihracat ürünlerini dünya için çok daha pahalı hale getirir ve ihracat kabiliyetine büyük darbe vurur” dedi.
“EN KÖTÜ SENARYODA FED DEVREYE GİRER”
Brookings Institute ekonomisti Robin Brooks ise Çin’in kendine vereceği bu ekonomik zararın boşa olabileceğine dikkat çekti. Çin’in tahvil satışına başlaması durumunda daha olumsuz etkileri ABD’de hissedilmeden Fed’in devreye gireceğini söyleyen Brooks “En kötü senaryoda Çin tahvil varlıklarını satacağını açıklarsa, elbette faizler bir anda fırlar. Bu büyük bir şok olur, ancak Fed çok hızlı şekilde devreye girer, büyük bir parasal genişleme (QE) programı başlatır ve faizleri yeniden aşağı çeker” ifadelerini kullandı.
“İNANDIRICI BİR SİLAH DEĞİL”
Çin’in elindeki silahın, temelde ABD’deki finansal koşulları sıkılaştırmak ve ABD ekonomisini çökertmeyi amaçladığını belirten Brooks sözlerine şöyle devam etti:
“Ama Fed devreye girebildiği sürece, bu silah çok da inandırıcı değil. Pandemi dönemi, merkez bankasının nasıl bir adım atabileceğine dair bir yol haritası sunuyor. Mart 2020’de, gelişmekte olan ülke merkez bankaları kendi para birimlerini desteklemek için ellerindeki ABD Hazine tahvillerini sattı. Bu durum, ABD tahvil faizlerinin bir hafta içinde yüzde 0.5’ten yüzde 1.2’ye fırlamasına neden oldu. O dönemde Fed hızlıca müdahale etti ve yaklaşık 1,2 trilyon dolarlık ABD Hazine tahvili satın alarak faizleri tekrar aşağıya çekti.”
Brooks Çin’in tahvil satışı gibi bir adım atacağına inanmadığını da sözlerine ekledi.
